शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या होणार नाही यासाठी आधिकाधिक कृषी विभागाने प्रयत्न करा | कृषी मंत्री श्री.धनंजय मुंडे

पुणे |17-10-2023:- धान्य पिकत नसल्यामुळे व कर्ज आदि बाबीनमुळे शेतकर्‍यांच्या आत्महत्या होणार नाही यासाठी शेतकरी बंधूंच्या सहाय्यासाठी जास्तीत जास्त प्रयत्न करावे, असे कृषिमंत्री श्री.धंनजय मुंडे यांच्या मार्फत कृषि विभागाल निर्देश देण्यात आले. आणि शेतकर्‍यांचा उत्पादन खर्च कमी करण्यासाठी कृषि यांत्रिकीकरणाचा प्रभावी उपयोग करावा करावा.

राज्यस्तरीय रब्बी हंगामपूर्वा आढावा बैठक 2023-2024 कृषिमंत्री श्री. मुंडे यांच्या अध्यक्षतेखाली साखर सांकुलन येथे आयोजित करण्यात आली होती॰ येथील कृषी विभागाचे अपर मुख्य सचिव अनुप कुमार, कृषी आयुक्त सुनील चव्हाण, सहकार आयुक्त अनिल कवडे, कृषी विभागाचे सहसचिव गणेश पाटील, महाराष्ट्र कृषी शिक्षण व संशोधन परिषदेचे महासंचालक रावसाहेब भागडे, smart प्रकल्प संचालक कौस्तुभ दिवेगावकर, महाबीज’चे व्यवस्थापकीय संचालक सचिन कलंत्रे, महाराष्ट्र राज्य कृषी उद्योग विकास महामंडळाचे व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. मंगेश गोंदवले यांच्यासह सर्व कृषी संचालक इत्यादि हजर होते.

कृषीमंत्री श्री. मुंडे यांनी ज्वारी, बाजरी, कडधान्ये, डाळवर्गीय पिकांचे महत्व या तृणधान्यांच्या वाढत्या महत्त्वावर भर दिला. त्यामुळे या पिकांची लागवड करण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देणे गरजेचे आहे. आगामी रब्बी हंगामात अधिका-यांनी खात्रीपूर्वक काम करण्याची आणि अधिक उत्पादनाची अपेक्षा करण्याची गरजही कृषीमंत्री श्री. मुंडे यांनी व्यक्त केली.

यावर्षी, काही धरण क्षेत्रांमध्ये पाणीसाठ्याच्या गंभीर परिस्थितीमुळे उन्हाळी पीक आवर्तन लागू करण्यात अडचणी येत आहेत. परिणामी, या भागातील रब्बी पिके आणि चारा पिकांकडे आपले लक्ष वळवणे महत्त्वाचे आहे. याला समर्थन देण्यासाठी, शेतकऱ्यांना या कृषी उत्पादनांच्या जास्त भावाची हमी मिळायला हवी, ज्वारी, चणे, तीळ, मोहरी, पिवळी बाजरी आणि कडधान्ये यासारख्या पिकांच्या लागवडीला प्रोत्साहन दिले पाहिजे. त्याबाबतचा प्रस्ताव तयार करण्याचे निर्देश कृषिमंत्री श्री. धनंजय मुंडे यांनी दिले आहेत.

कृषी उद्योग महामंडळाने त्यांचे ब्रँडिंगसाठी ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म स्थापन करावा आणि ॲमेझॉनसारख्या सारख्या ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मसह भागीदारी जोडावी, असे सुचवून राज्याच्या मुख्य उत्पादनांसाठी बाजारपेठ वाढविण्याच्या गरजेवरही त्यांनी भर दिला.

या कार्यक्रमादरम्यान, कृषी उपसंचालकांनी रब्बी पीक पेरणी, पाण्याची उपलब्धता, बियाणे पुरवठा आणि खतांच्या उपलब्धतेचा आढावा दिला. खतांचा गैरवापर होणार नाही याची काळजी घेण्याच्या महत्त्वावर कृषीमंत्र्यांनी भर दिला.

याव्यतिरिक्त, मंत्र्यांनी राज्यातील सर्व क्षेत्रांमध्ये पीक उत्पादन, खर्च आणि खतांची उपलब्धता यावरील दैनंदिन माहिती अद्ययावत आणि प्रदर्शित करण्यासाठी प्रणाली तयार करण्याचे महत्त्ववाचे मुद्दे नमूद केले, अशी यंत्रणा तयार करावी, जी डॅशबोर्डवर  दिसेल असेही कृषिमंत्री श्री. मुंडे म्हणाले.

या मेळाव्यात त्यांनी कृषी यांत्रिकीकरण उपक्रमाचे मूल्यमापनही केले. राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेच्या यांत्रिकीकरण उप-मोहिमेसाठी 75 टक्के निधी वितरणाचे उद्दिष्ट दोन आठवड्यांत साध्य करण्याच्या महत्त्वावर त्यांनी भर दिला आणि त्यानंतर केंद्र शासनाकडून पुढील टप्प्याची मागणी करावी.. शिवाय, मोठ्या ट्रॅक्टरचा पर्याय म्हणून किफायतशीर, नाविन्यपूर्ण साधनांच्या संभाव्यतेचा शोध घेण्याचे, साधन शोधकांनी केलेल्या प्रयोगातून प्रेरणा घेऊन त्यांनी सुचवले.

शिवाय, अपर मुख्य मुख्य सचिव, अनुप कुमार यांनी, शेतकऱ्यांना मिळणाऱ्या किमती आणि ग्राहकांकडून होणारा वास्तविक खर्च यांच्यातील विकसित करण्यासाठी प्रयत्न करण्यात येत आहे. नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प आणि स्मार्ट प्रकल्प यांसारख्या प्रकल्पांद्वारे मूल्य साखळी मजबूत करण्यासाठी आणि या समस्येचे निराकरण करण्याच्या दिशेने सतत प्रयत्न केले जात आहेत.

या कार्यक्रमादरम्यान कृषी आयुक्त श्री.चव्हाण यांनी सादरीकरण केले. यंदाचे रब्बी पिकांच्या सरासरी ५३ लाख ९८ हजार हेक्टरच्या तुलने यंदा ५८ लाख ७६ हजार हेक्टरवर लागवडीचे उद्दिष्ट आहे. विविध पिकांसाठी ज्वारीसाठी 20 लाख हेक्टर, गहू 10 लाख हेक्टर, मका 5 लाख हेक्टर, हरभरा 21 लाख 52 हजार हेक्टर आणि कडधान्यांसाठी 87 हजार हेक्‍टर क्षेत्राचा समावेश आहे. श्री. चव्हाण यांनी ज्वारीच्या पेरणीला 200 ग्रॅम ते 2 किलोपर्यंतच्या 3 लाख 30 हजार रब्बी ज्वारी बियाण्याच्या मिनी किट्सच्या प्रभावी वितरणाद्वारे पेरणीला प्रोत्साहन मिळाले आहे, असेही त्यांनी सांगितले.

सहकार आयुक्त श्री.कवडे यांनी रब्बी हंगामातील पीक कर्ज वाटपाची माहिती दिली. त्यांनी नमूद केले की, रब्बी हंगामासाठी कर्ज वाटपाचे उद्दिष्ट 20,782 कोटी रुपये ठेवण्यात आले असून ते डिसेंबरपर्यंत गाठणे अपेक्षित आहे,असेही त्यांनी सांगितले.

या बैठकीला कृषी विद्यापीठांचे संशोधन संचालक, सर्व विभागातील कृषी सहसंचालक, जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी, ‘आत्मा’चे प्रकल्प संचालक आणि जिल्हा कृषी विकास अधिकारी उपस्थित होते.