Maharashtra Farmers: Foreign Farm Study: महाराष्ट्र शासनाने राज्यातील शेतकऱ्यांना आधुनिक शेती तंत्रज्ञानाची माहिती देण्यासाठी एक मोठा निर्णय घेतला आहे. आता शेतकऱ्यांना परदेशी अभ्यास दौऱ्यांमध्ये सहभागी होण्याची संधी मिळणार आहे, ज्यामुळे ते प्रगत देशांमध्ये वापरण्यात येणाऱ्या अत्याधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा अभ्यास करू शकतील. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना शेतीसंबंधी नवनवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञानाची माहिती मिळवून, त्याचा लाभ त्यांच्या शेतीमध्ये घेता येईल.
आजच्या युगात शेतीमध्ये झपाट्याने बदल होत आहेत. जागतिक बाजारपेठेतील मागणी, आधुनिक तंत्रज्ञान आणि यांत्रिकीकरणाच्या दृष्टीने शेती क्षेत्रात अनेक बदल घडत आहेत. त्यात हरितगृह शेती, ठिबक सिंचन, ड्रोन तंत्रज्ञान, जैविक शेती, संगणकीकृत शेती व्यवस्थापन यांसारख्या तंत्रज्ञानांचा समावेश आहे. महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना हे अत्याधुनिक तंत्रज्ञान शिकवून, त्यांच्या उत्पादनाची गुणवत्ता आणि पद्धत सुधारण्याच्या उद्देशाने या अभ्यास दौऱ्यांचे आयोजन करण्यात आले आहे.
या अभ्यास दौऱ्यांमध्ये शेतकऱ्यांना परदेशी शेतकऱ्यांशी संवाद साधता येईल आणि त्यांच्या शेतीच्या पद्धतींचा प्रत्यक्ष अनुभव घेता येईल. या दौऱ्यांमुळे शेतकऱ्यांना केवळ नवे तंत्रज्ञान शिकता येईल, तर जागतिक बाजारपेठेतील शेती उत्पादन, प्रक्रिया उद्योग, विपणन यंत्रणा आणि निर्यात धोरणे याबद्दलही माहिती मिळेल. यामुळे शेतकऱ्यांना आपली शेती अधिक सक्षम, समृद्ध आणि सशक्त बनवता येईल.
शेतकऱ्यांना अधिक सक्षम बनवण्याची योजना
या अभ्यास दौऱ्यांमुळे शेतकऱ्यांना जागतिक स्तरावर शेती तंत्रज्ञानाच्या सर्वात नवनवीन ट्रेंड्सची माहिती मिळेल. तसेच, वेगवेगळ्या देशांतील कृषी प्रक्रिया उद्योग आणि त्यांच्या निर्यात धोरणांचे थेट अनुभव घेता येईल. त्यामुळे महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना आपली उत्पादने जागतिक बाजारपेठेत कशी विकावी, त्यासाठी कोणती नवीन तंत्रे वापरावीत, याबद्दल योग्य मार्गदर्शन मिळणार आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आपल्या शेतीचा दर्जा सुधारण्याची, नवीन बाजारपेठांमध्ये प्रवेश करण्याची आणि उत्पादन वाढवण्याची संधी मिळणार आहे.
योजनेची आर्थिक बाब
सुरुवातीला २०२३-२४ या आर्थिक वर्षात या योजनेसाठी १२० शेतकऱ्यांना परदेशी अभ्यास दौऱ्यांसाठी पाठवण्याची योजना होती, ज्यासाठी १४० लाख रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आले होते. मात्र, काही तांत्रिक कारणांमुळे ते आयोजन होऊ शकले नाही. त्यामुळे आता २०२४-२५ या आर्थिक वर्षासाठी ही योजना पुन्हा राबविण्याचा निर्णय घेतला आहे. यासाठी शासनाने २०० लाख रुपयांचा निधी निश्चित केला आहे. यामध्ये १२० शेतकऱ्यांना आणि ६ अधिकाऱ्यांना परदेशी अभ्यास दौऱ्यांसाठी पाठवले जाईल, ज्यासाठी १४० लाख रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आलेला आहे.
शेतकऱ्यांची निवड प्रक्रिया
या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांची निवड प्रक्रिया लवकरच सुरू केली जाणार आहे. शेतकऱ्यांची निवड करण्यासाठी काही विशिष्ट निकष ठरवण्यात येतील, ज्याद्वारे फक्त योग्य शेतकऱ्यांची निवड होईल. निवडलेल्या शेतकऱ्यांना परदेशी अभ्यास दौऱ्यांसाठी पाठवले जाईल, ज्यामुळे त्यांना नवीन तंत्रज्ञान शिकता येईल. यामुळे त्यांचे उत्पादन अधिक प्रभावी होईल आणि ते आपले शेती व्यवसाय अधिक चांगल्या पद्धतीने चालवू शकतील.
योजनेचा विस्तार
या योजनेला राज्य सरकारने अधिक महत्व दिले आहे. आधुनिक तंत्रज्ञान आणि शेतकऱ्यांच्या व्यवसायाच्या वृद्धीसाठी या योजनेचा विस्तार होणार आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना तंत्रज्ञानाच्या मदतीने अधिक उत्पादन मिळवता येईल, त्यांची आर्थिक स्थिती सुधरेल, आणि शेतीच्या व्यवसायातील धोके कमी होऊ शकतात. तसेच, महाराष्ट्रातील शेती व्यवसाय जागतिक पातळीवर सक्षम होईल.
