उन्हाळ्याच्या झपाट्याने उष्णतेच्या पसरलेल्या वातावरणात आपल्या शरीराची हायड्रेशनची गरज वाढलेली असते. त्यामुळे, अधिकाधिक लोक मडक्यातील पाणी पिण्याची प्रथा अनुसरतात. थंड ठेवण्यासाठी रेफ्रिजरेटरमधून पाणी घेणं तर काही लोक पसंत करतात, पण शास्त्रज्ञ आणि आयुर्वेद तज्ञ यापेक्षा मातीच्या मडक्यातील पाणी पिण्याला अधिक फायदेशीर मानतात. मातीच्या मडक्यातील पाणी नैसर्गिकरित्या थंड राहते आणि त्यात असणारे सूक्ष्म घटक आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात. मात्र, बाजारात विविध प्रकारच्या मडक्यांची विक्री होत असताना, काळा, लाल आणि पांढरा मडका या तीन प्रकारांमध्ये कोणता मडका वापरावा हे अनेक लोकांना माहीत नसतं. चला तर, याबद्दल सखोलपणे जाणून घेऊया.
मडक्यातील पाणी का चांगले असते?
उन्हाळ्यात शरीरातील पाण्याची पातळी हळूहळू कमी होऊ लागते. यामुळे शरीराला हायड्रेट ठेवण्यासाठी योग्य प्रमाणात पाणी पिणे अत्यंत आवश्यक असते. थंड पाणी शरीरासाठी अनेकदा हानिकारक ठरू शकते, कारण ते पचनप्रणालीला त्रास देऊ शकते. मातीच्या मडक्यातील पाणी, नॅचरल कूलिंगच्या कारणाने, शरीराच्या पचन प्रक्रियेवर चांगला प्रभाव पाडते आणि आपले शरीर हायड्रेट ठेवते.
मडक्यातील पाणी नेहमीच नैसर्गिक थंड राहते, कारण माती आपल्या संरचनेमुळे पाणी शोषून घेतो आणि त्यामध्ये वाफेचा प्रक्रियेस थांबवतो. यामुळे, मडक्यातील पाणी शरीराला चांगले वाटते आणि पाण्याची गुणवत्ताही खूप चांगली असते.
काळा मडका
काळ्या मडक्याच्या बाबतीत, त्याचा मुख्य फायदा त्याच्या रंगाच्या कारणामुळे आहे. काळा मडका उष्णता अधिक शोषून घेतो आणि त्यातलं पाणी लवकर थंड होण्यास मदत करतो. हा मडका उन्हाळ्यात विशेष प्रभावी ठरतो, कारण उच्च तापमानामध्ये तो आणखी वेगाने थंड होतो. त्याच्या मातीच्या रचनामुळे, काळा मडका पाणी मऊ आणि ताजं ठेवतो. त्यामुळे, काळ्या मडक्यातील पाणी पिणे आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरते. काळ्या मडक्याला अधिक मागणी असते कारण तो शरीरासाठी चांगला आणि थंड ठेवणारा असतो.
लाल मडका
लाल मडका हा पारंपरिकरित्या सर्वाधिक वापरला जाणारा मडका आहे. लाल मडक्याचं मुख्य वैशिष्ट्य हे आहे की त्यामध्ये पाणी थोड्या संथ गतीने थंड होते. तथापि, पिण्यासाठी त्यातील पाणी अत्यंत शुद्ध आणि चवदार असते. लाल मडके प्रामुख्याने ग्रामीण भागात वापरले जातात, कारण हे मडकं जास्त प्रमाणात सहज उपलब्ध असतात. लाल मडके शुद्ध आणि चवदार पाणी मिळवून देतात, परंतु त्याच्या थंड होण्याची गती दुसऱ्या रंगाच्या मडक्यांच्या तुलनेत कमी असते.
पांढरा मडका
पांढरा मडका तुलनेने कमी लोकप्रिय असला तरी, तो अनेक ठिकाणी उपलब्ध असतो. या मडक्याचे वैशिष्ट्य हे आहे की यामध्ये पाणी चांगले राहते, परंतु काही पांढऱ्या मडक्यांमध्ये सिमेंट मिसळलेली माती असू शकते. सिमेंटयुक्त मडके पाण्याच्या गुणवत्तेसाठी हानिकारक ठरू शकतात. पांढऱ्या मडक्याचा वापर करताना एक गोष्ट लक्षात घ्या की, सिमेंट मिसळलेली माती असलेली भांडी टाळावीत, कारण त्यामधून रासायनिक घटक पाण्यात मिसळू शकतात, ज्यामुळे पाणी शुद्ध न राहता आरोग्यासाठी हानिकारक होऊ शकते.
सिमेंट मिसळलेले मडके ओळखण्यासाठी टिप्स
खऱ्या मातीच्या मडक्याचे वजन हलके असते, तर सिमेंट मिसळलेले मडके जड असतात. याशिवाय, सिमेंटयुक्त मडके गुळगुळीत आणि चमकदार दिसतात, तर मातीचे मडकं साधारणतः मऊ आणि खडबडीत असतात. सिमेंटयुक्त मडक्यांचा वापर टाळणे आवश्यक आहे, कारण त्या मडक्यांमधून पाणी नैसर्गिक थंड राहत नाही आणि त्याचा चवही वेगळी असते.
मडक्यातील पाणी पिण्याचे आरोग्यदायी फायदे
- नैसर्गिक थंडपणा: मातीच्या मडक्यातील पाणी नैसर्गिक पद्धतीने थंड राहतं, ज्यामुळे ते पिण्यासाठी सुरक्षित आणि आरोग्यदायी ठरते.
- शरीरातील उष्णता नियंत्रित करते: उन्हाळ्यात उष्णतेमुळे शरीरात वाढलेल्या उष्णतेला नियंत्रणात ठेवण्यासाठी मडक्यातील पाणी महत्त्वपूर्ण ठरते.
- पचनासाठी फायदेशीर: मातीच्या मडक्यातील पाणी पचन क्रियेस मदत करते आणि अपचनाची समस्या टाळते.
- शुद्धता: प्लास्टिक आणि स्टीलच्या बाटल्यांपेक्षा मातीच्या मडक्यातील पाणी अधिक शुद्ध आणि आरोग्यदायी असतं.
- हायड्रेटेड राहण्यास मदत: मडक्यातील पाणी शरीराला हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी उपयुक्त ठरतं.
