Mosambi: Market Rise: गेल्या काही महिन्यांत मोसंबीच्या बाजारात एक वेगळीच हलचल सुरू आहे. तापमानात वाढ, तसेच रमजान महिना सुरू झाल्यामुळे मोसंबीच्या मागणीमध्ये मोठा वाढ झाल्याने तिच्या भावात देखील वाढ झाली आहे. जालना शहराच्या मोसंबीला उत्तर भारत आणि इतर मोठ्या शहरांमध्ये मोठी मागणी मिळत असल्याने, यावर्षी मोसंबीच्या भावात विशेष वाढ झाली आहे. जालना या शहराला मोसंबीची प्रमुख उत्पादकता असलेले क्षेत्र मानले जाते, आणि इथे दरदिवशी 200 ते 250 टन मोसंबीची आवक होत आहे.
मोसंबीला मागणी का वाढली आहे?
तापमानाच्या वाढत्या पाऱ्यामुळे, उत्तर भारतातील शहरांमध्ये मोसंबीची मागणी मोठ्या प्रमाणावर वाढली आहे. दिल्ली, जयपूर, बनारस, कोलकत्ता आणि बेंगलोर सारख्या मोठ्या शहरांमध्ये उष्णतेची तीव्रता वाढली आहे, आणि अशा परिस्थितीत मोसंबीचा मागणीचा आलेख चांगला आहे. यामुळे जालन्यात मोसंबीच्या दरात 18,000 ते 22,000 रुपये प्रति टन अशी वाढ झाली आहे. तथापि, मंगू ग्रस्त मोसंबीला 12,000 ते 15,000 रुपये प्रति टन असा कमी दर मिळत आहे.
मोसंबीचे उत्पादन आणि आवक
मोसंबीची मुख्य बाजारपेठ उत्तर भारतात असली तरी, डिसेंबरमध्ये सुरू झालेल्या मृगबहाराची मोसंबी पहिल्यांदा बाजारात दाखल झाली. मात्र, या वेळी उत्तर भारतात प्रचंड थंडी होती, त्यामुळे उत्पादन कमी दराने विकले गेले. या घटनेमुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले. त्यानंतर आता, मोसंबीच्या दराने गती घेतली आहे आणि त्यात वाढ होत आहे. तथापि, सध्या शेतकऱ्यांकडे केवळ 30 टक्के मोसंबीच शिल्लक आहे. हे शिल्लक उत्पादन चांगल्या दराला विकले जाऊ शकते, अशी शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
मंगू आजाराचा परिणाम
मोसंबीच्या उत्पादनावर एक मोठा संकट येऊन ठेपले आहे, ते म्हणजे मंगू हा आजार. मंगूचा प्रादुर्भाव मृगबहाराच्या मोसंबीवर झाल्याने शेतकऱ्यांचे नुकसान अधिक झाले आहे. मंगू ग्रस्त मोसंबीला कमी दर मिळत आहे, आणि त्यामध्ये 12,000 ते 15,000 रुपये प्रति टन असा भाव मिळत आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना नुकसान सहन करावे लागत आहे. कृषी विभागाला या समस्येवर योग्य मार्गदर्शन देण्याची आवश्यकता आहे. शेतकऱ्यांचे नुकसान टाळण्यासाठी मंगू नियंत्रणाच्या उपाययोजना सुरू करणे महत्वाचे ठरेल.
आगामी काळातील स्थिती
आगामी काळात, जून महिन्यापासून उष्णतेची तीव्रता अधिक वाढण्याची शक्यता आहे. यामुळे, मोसंबीच्या मागणीमध्ये आणखी वाढ होऊ शकते, विशेषतः उष्णतेच्या प्रभावामुळे. तसेच, या काळात मोसंबीचे दर देखील उच्च राहण्याची शक्यता आहे. सध्या 30 टक्के शिल्लक असलेल्या मोसंबीला चांगला दर मिळण्याची शक्यता आहे, आणि त्यामुळे शेतकऱ्यांना उत्तम नफा मिळू शकतो. तथापि, मंगू आजाराचा प्रभाव कमी करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी कृषी विभागाच्या मार्गदर्शनानुसार योग्य उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने असलेल्या आव्हानांचा सामना
मोसंबी उत्पादकांसाठी या बदलत्या परिस्थितीचा फायदा कसा घेतला जाऊ शकतो हे समजून घेणे महत्वाचे आहे. दरवाढीमुळे शेतकऱ्यांना नफा होईल, मात्र मंगू ग्रस्त मोसंबीला अपेक्षेप्रमाणे चांगला दर मिळत नसल्यामुळे एक प्रकारे ते आर्थिक दृष्ट्या धोक्यात येऊ शकतात. त्यासाठी शेतकऱ्यांनी पिकाच्या किमती आणि दर्जाबाबत अधिक जागरूक राहून योग्य निर्णय घ्यावे लागतील.
